Limity jednorazowej transakcji w 2023 roku

Art. 19 ustawy prawo przedsiębiorców mówi, że od 1 stycznia 2022 roku przyjmowanie płatności za towary lub usługi wykonywane w ramach działalności gospodarczej musi nastąpić przy użyciu rachunku płatniczego w każdym przypadku, w którym stroną transakcji jest inny przedsiębiorca, a także jej jednorazowa wartość (bez względu na liczbę płatności) przekracza równowartość 15 000 zł. Dla płatności w innych walutach przelicza się je według średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy przed dniem dokonania transakcji.

Niedostosowanie się do powyższych przepisów sprawia, że każda transakcja na kwotę wyższą niż 15 000 zł prowadzona poza rachunkiem płatniczym nie może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodu.

Taki stan prawny obowiązuje również w 2023 roku, gdyż nowelizacja ustawy z 29 października 2021 roku wydłużyła vacatio legis dla zachodzących zmian aż do 1 stycznia 2024 roku.

Oznacza to, że przez najbliższe miesiące rozliczenia między podmiotami gospodarczymi funkcjonują według dotychczasowych zasad. Jednakże już za rok zmiany dotkną nie tylko przedsiębiorców, ale również osoby fizyczne.

Czy limit transakcji gotówkowych w 2023 roku dotyczy wszystkich transakcji?

Jak wynika z przepisów ustawy, a także Pisma wydanego przez Izbę Skarbową w Katowicach z 7 października 2016 roku (2461-IBPB-1-3.4510.824.2016.1.SK) limity transakcji gotówkowych nie odnoszą się do innych form regulowania zobowiązań, tj. kompensaty, wymiany barterowej, umowy odnowienia lub zapłaty wekslem. Co więcej, Ministerstwo Finansów jasno precyzuje, że wszelkie formy płatności elektronicznej możliwe do wykonania w sieci informatycznej (płatność kartą, bramki płatności – np. PayU, DotPay) traktowane są jako zapłata za pośrednictwem rachunku płatniczego, w związku z tym ich również nie obejmuje limit narzucony przez nowelizację ustawy.

Limity dla transakcji gotówkowych w 2024 roku

Nowelizacja ustawy wchodząca w życie z początkiem 2024 roku mówi, że limit transakcji gotówkowej zostanie zmniejszony o niemalże połowę. Będzie on wynosił bowiem 8000 zł. Oznacza to, że przekroczenie tej kwoty w transakcjach gotówkowych między przedsiębiorcami uniemożliwi odliczenie wartości tych transakcji od należności podatkowych.

W przypadku, gdyby przedsiębiorca zdecydował się zaliczyć taką transakcję do kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, przepisy prawne zobligują go do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodu lub – gdy jest to niemożliwe – do zwiększenia przychodów o kwotę płatności wynikającą z dokumentu księgowego na miesiąc, w którym płatność została wykonana.

Co więcej, zgodnie z brzmieniem przepisów limit transakcji gotówkowych dotyczyć będzie również transakcji zawieranych z osobami fizycznymi. Wraz z początkiem 2024 roku ma on wynosić 20 000 zł lub równowartość tej kwoty w walucie obcej, przeliczanej po średnim kursie z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień zawarcia transakcji.

Limit transakcji gotówkowych – dlaczego zostanie obniżony?

Wraz ze zmniejszeniem limitu transakcji gotówkowych dokonywanych między przedsiębiorcami, w celu możliwości zaliczenia owych transakcji jako kosztów uzyskania przychodu, niezbędne jest wykorzystanie firmowego rachunku bankowego. Ma to na celu jeszcze dokładniejsze weryfikowanie faktycznych obrotów przedsiębiorstwa i skuteczną walkę z szarą strefą pozwalającą na unikanie opodatkowania.

Autorzy projektu zwracają również uwagę na to, że niższy limit płatności gotówkowych to odpowiedź na popularyzację płatności elektronicznych wchodzących w skład nowoczesnej, cyfrowej gospodarki.