Znaczenie pracy zdalnej w czasie pandemii

Pojawienie się koronawirusa sprawiło, że nasze życie uległo znacznym zmianom. Dotyczy to zwłaszcza sposobu wykonywania pracy etatowej. Dotychczas przyzwyczajeni byliśmy do codziennego stawiania się w biurze i wykonywania obowiązków w przypisanym do nas miejscu. Wzrost zachorowań na COVID-19 sprawił, że dla bezpieczeństwa pracowników, wielu pracodawców zdecydowało się zmienić sposób pracy na zdalny, pozwalając im pozostać bezpiecznie we własnych domach i wykonywać zadania za pośrednictwem sieci internetowej.

Konieczność szybkiego dostosowania się do nowej sytuacji spowodowała, że na rynku pojawiło się wiele narzędzi oraz technologii, które umożliwiały w sprawny oraz prosty sposób przystosowanie naszego trybu życia do zupełnie odmiennych warunków. Pozostała jednak kwestia prawna, tym ważniejsza, że do tej pory praca zdalna nie została nigdzie w odpowiedni sposób zdefiniowana.

Praca zdalna – jakie zmiany wprowadza nowelizacja?

Choć w Kodeksie pracy istnieje obecnie definicja tzw. telepracy, nie jest ona w pełni dostosowana do faktycznych wymagań rynku w zakresie pełnoetatowego wykonywania obowiązków zawodowych spoza siedziby firmy. W związku z tym obecnie trwają prace nad projektem mającym zaktualizować brzmienie ww. dokumentu i dodać do niego pełne znaczenie pracy zdalnej. Zwłaszcza że zgodnie z najnowszymi badaniami, aż 60% pracowników ceni sobie ten styl pracy i bardzo chętnie pozostałaby na nim w zakresie co najmniej kilku dni roboczych w całym tygodniu.

Przez czas pandemii koronawirusa, pracę zdalną definiowało się na podstawie tzw. ustaw covidowych, gdzie to przede wszystkim pracodawca decydował o przejściu podwładnych na ten tryb działania. Zgodnie z projektem nowelizacji (przyjętym przez Radę Ministrów 24 maja 2022 roku) po wejściu w życie nowych przepisów zmieni się kilka istotnych elementów.

Pierwszym i najważniejszym będzie możliwość przejścia na tryb pracy zdalnej na podstawie porozumienia z pracodawcą lub zaktualizowanego regulaminu pracy. Nakaz pracy zdalnej możliwy będzie wyłącznie w sytuacji wystąpienia stanu epidemii, pożaru w miejscu pracy lub innej sytuacji uniemożliwiającej bezpieczne przebywanie w biurze.

Równie ważnym czynnikiem jest doprecyzowanie, po której stronie znajdują się koszty pracy zdalnej. W tym przypadku projekt ustawy przypominać będzie przepisy dotyczące telepracy. Oznacza to, że pracodawca umawiający się z pracownikiem na taką formę, będzie partycypował w kosztach pracy zdalnej, m.in. w kosztach zużywanej energii elektrycznej.

Z założenia praca zdalna ma być opcją dostępną dla wszystkich pracowników, jednakże w niektórych sytuacjach pracodawca może odmówić takiej formy współpracy. Zgodnie z brzmieniem projektu ustawy, nie będzie miał do tego prawa m.in. w sytuacji, gdy wnioskującym o pracę zdalną jest rodzic wychowujący dziecko do lat 4, kobieta w ciąży lub osoba opiekująca się niepełnosprawnymi.

Przepisy, nad którymi pracuje obecnie Sejm, zakładają również wprowadzenie możliwości kontroli pracownika pracującego zdalnie przez pracodawcę. W tym przypadku mają być one podobne jak w przypadku telepracy, dodatkowo pozwalając pracodawcy przeprowadzać kontrolę trzeźwości oraz testy na obecność substancji odurzających.

Kiedy praca zdalna pojawi się w Kodeksie pracy?

Projekt zmian w Kodeksie pracy znajduje się obecnie w Sejmie. Daje to bardzo duże szanse, że praca zdalna znajdzie się oficjalnie w Kodeksie jeszcze w tym roku.

Pandemia koronawirusa i nagłe zmiany w systemie pracy nią spowodowane pokazały, że dla wielu osób wykonywanie zawodowych obowiązków z domu stało się efektywną alternatywą. Oszczędność czasu traconego do tej pory na dojazdy do biura i możliwość przeznaczenia go na rodzinę lub relaks pozwalają skuteczniej kształtować plan dnia dopasowany do naszych własnych potrzeb. To z kolei zaowocowało koniecznością wprowadzenia pojęcia pracy zdalnej do Kodeksu pracy.