Czym jest grupa VAT?

Grupa VAT jest tworem, na który mogą składać się przedsiębiorstwa powiązane ze sobą finansowo, organizacyjnie oraz ekonomicznie. Jej celem jest uproszczenie dokumentacji w transakcjach zawieranych przez poszczególne podmioty wchodzące w skład grupy.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w skład grupy VAT wchodzić mogą wyłącznie podmioty posiadające swoją siedzibę na terytorium Polski lub posiadające na terenie naszego kraju oddział, za pomocą którego prowadzą tutaj działalność gospodarczą. Firmy, które chcą wejść skład grupy, muszą spełniać wszystkie trzy wymienione wcześniej warunki powiązań: organizacyjne, ekonomiczne oraz finansowe.

Powiązanie ekonomiczne ma miejsce (zgodnie z art. 15a ust. 4 ustawy o VAT), gdy podmioty wchodzące w skład grupy VAT prowadzą działalność o tym samym charakterze, pod tym samym przeważającym numerem PKD, ich działalności mają charakter uzupełniający lub z prowadzonych działalności grupy VAT korzystają wszyscy członkowie.

O kwestii powiązania organizacyjnego mówi art. 15a ust. 5 znowelizowanej ustawy o VAT. Zgodnie z jego brzmieniem powiązanie takie następuje w momencie, gdy poszczególne firmy znajdują się bezpośrednio lub pośrednio pod wspólnym kierownictwem, ewentualnie organizują swoje działania w porozumieniu całkowitym lub częściowym.

Pozytywna weryfikacja powiązania finansowego następuje (zgodnie z art. 15a ust. 3 ustawy o VAT), gdy jeden z członków grupy posiada względem pozostałych podmiotów ponad 50% udziałów w kapitale zakładowym, 50% praw głosu w organach kontrolnych lub 50% praw do udziałów w zyskach.

Zakładanie grupy VAT – w jaki sposób to zrobić?

Chcąc stworzyć grupę VAT, podmioty zainteresowane nią muszą przejść procedurę weryfikacji opisaną powyżej. Dodatkowo zobowiązane są do wykonania dwóch działań.

Pierwszym z nich jest zawarcie umowy grupy VAT pomiędzy poszczególnymi firmami, które docelowo mają wejść w jej skład. Drugim działaniem jest zarejestrowanie takiej grupy na formularzu VAT-R. W przypadku umowy musi zostać ona spisana notarialnie, a w jej skład powinny wejść następujące informacje:

• nazwa grupy VAT z oznaczeniem „grupa VAT” lub „GV”,
• dane identyfikacyjne wszystkich podatników wchodzących w skład grupy VAT,
• wysokość kapitału zakładowego każdego z członków grupy,
• podmiot będący przedstawicielem grupy, występujący przed organami podatkowymi,
• dane identyfikacyjne udziałowców grupy wraz z wyszczególnieniem wysokości ich udziału w kapitale zakładowym,
• okres, na jaki grupa VAT zostaje utworzona (nie krótszy niż 3 lata).

Na tym etapie warto zaznaczyć, że jeden podmiot gospodarczy może należeć jednocześnie tylko do jednej grupy VAT. Również grupa VAT nie może być jednocześnie częścią innej grupy o tym samym charakterze.

Umowa grupy VAT, która dobiega końca, może być również przedłużona na kolejny okres pod warunkiem, że wybrany przedstawiciel złoży w terminie do 30 dni przed wygaśnięciem aktualnej umowy nowy dokument potwierdzający chęć dalszego wspólnego działania.

Rozliczenie podatku w grupie VAT

W momencie utworzenia grupy VAT podmioty wchodzące w jej skład tracą status podatników VAT i od tej chwili rozliczają się wspólnie, jako grupa, z podatku od towarów i usług, a w kwestii podatku dochodowego każdy z podmiotów wciąż rozlicza się samodzielnie. Status podatnika VAT zostanie im jednak automatycznie przywrócony w momencie, gdy grupa zostanie rozwiązania.

Stworzenie grupy VAT jest uproszczeniem rozliczeń w ramach wzajemnych świadczeń na rzecz członków grupy, co oznacza, że od momentu powstania takiej grupy, wchodzące w jej skład firmy nie muszą wystawiać sobie nawzajem faktur sprzedaży. Do udokumentowania transakcji wewnętrznych wystarczy w takiej sytuacji jedynie nota księgowa.

Art. 8c ust. 1 ustawy o VAT mówi bowiem, że dostawa towarów i świadczenie usług pomiędzy członkami grupy VAT nie podlega opodatkowaniu. Mimo to muszą oni prowadzić osobną ewidencję wzajemnych transakcji w wersji elektronicznej i przekazywać ją na wezwanie organu podatkowego w terminie do 7 dni od dnia dostarczenia takiego wezwania. W ramach prowadzonej ewidencji niezbędne jest umieszczenie w niej następujących informacji:

• nazwy oraz NIP nabywcy,
• daty dokonania i zakończenia dostawy towarów (ew. wykonania usługi),
• nazwy lub rodzaju towaru (usługi),
• ilości dostarczonych towarów lub zakresu wykonywanych usług,
• kwoty należności.

Udział w grupie VAT ogranicza liczbę składanych JPK_V7, gdyż teraz wystarczy tylko jeden taki dokument składany przez przedstawiciela w imieniu całej grupy.

Od kiedy grupa VAT będzie obecna w Polsce?

Przepisy związane z grupą VAT wejdą w życie 1 lipca 2022 roku. Oznacza to, że od tego właśnie momentu możliwe będzie tworzenie grup VAT zgodnie z przyjętymi wymogami weryfikacyjnymi.

Dla firm posiadających powiązania ekonomiczne, finansowe oraz organizacyjne będzie to dobre rozwiązanie, mające na celu uniknięcie nadmiernie rozbudowanej biurokracji związanych z dokonywaniem wzajemnych transakcji.