Franczyza – co to jest?

Franczyza to model biznesowy, który pozwala na prowadzenie działalności gospodarczej pod szyldem znanej marki. W praktyce oznacza to, że franczyzobiorca prowadzi biznes we własnym imieniu i na własny rachunek, ale zgodnie z zasadami określonymi przez franczyzodawcę. W oparciu o franczyzę działają między innymi sklepy spożywcze, odzieżowe i obuwnicze, pizzerie i inne lokale gastronomiczne, zakłady kosmetyczne i fryzjerskie, biura turystyczne, placówki sprzedające ubezpieczenia lub produkty bankowe, biura nieruchomości, szkoły językowe, pralnie, kantory, firmy kurierskie, myjnie samochodowe czy też stacje paliw.

Franczyza – na czym polega współpraca?

Franczyzodawca przekazuje swoje know-how w zakresie asortymentu towaru lub procedur wykonywanych usług, jak również koncepcję prowadzenia działalności gospodarczej. Określa też zasady wykorzystania udostępnianego znaku towarowego. Wszystko to w zamian za ustalone w umowie opłaty franczyzowe. Zazwyczaj składają się na nie: koszt licencji oraz określony procent od przychodu.

Strony zawierają umowę, która szczegółowo określa prawa oraz obowiązki zarówno franczyzobiorcy, jak i franczyzodawcy. Zawiera ona także zasady, na jakich strony mogą rozwiązać umowę.

Franczyza – czy warto?

Prowadzenie biznesu w oparciu o franczyzę ma szereg zalet, ale też sporo wad. Co skłania przedsiębiorców do korzystania z franczyzy? Przede wszystkim możliwość prowadzenia firmy w oparciu o sprawdzony system biznesowy, co znacznie ogranicza ryzyko związane z zakładaniem nowej działalności gospodarczej. Ułatwieniem, szczególnie dla początkujących przedsiębiorców, jest wszechstronne wsparcie, które zazwyczaj oferuje franczyzodawca. Można korzystać ze szkoleń, profesjonalnego doradztwa prawnego, podatkowego i księgowego oraz innych instrumentów przewidzianych przez oferujące franczyzę sieci.

Praca pod szyldem znanej marki umożliwia też redukowanie do minimum kosztów na reklamę i marketing. Konsumenci doskonale znają sieci handlowe lub usługowe prowadzące działalność w ramach franczyzy, więc nowe punkty od razu stają się rozpoznawalne i zostają obdarzone zaufaniem klientów. Zatem franczyzobiorca korzysta z kampanii reklamowych marki pojawiających się we wszystkich mediach, nie ponosząc bezpośrednio żadnych wydatków na reklamę.

Co ciekawe, franczyza daje przedsiębiorcom możliwość rozwoju, gdyż umowa może dotyczyć konkretnego punktu handlowego lub usługowego, ale też może pozwalać na franczyzę wielokrotną. Umożliwia to tworzenie na określonym terenie, czasem nawet na wyłączność, własnej sieci punktów handlowych lub usługowych. Naturalnie to większa odpowiedzialność, ale też możliwość wypracowania większych zysków.

Franczyza ma jednak pewne wady. Przede wszystkim umowa zawarta pomiędzy stronami znacząco ogranicza swobodę przedsiębiorcy i nie pozwala mu na kreatywne działanie, wprowadzanie innowacji oraz dostosowywanie się do potrzeb lokalnego rynku. Biznes musi być prowadzony zgodnie z założoną koncepcją, co franczyzodawcy skrupulatnie kontrolują. Wszelkie uchybienia mogą być podstawą do zerwania umowy.

Decydując się na współpracę w ramach franczyzy, trzeba także pamiętać, że działając pod cudzym szyldem, nie kreujemy własnej marki. Oznacza to, że w przypadku nieprzedłużenia umowy przez sieć, przedsiębiorca w pewnym sensie musi zaczynać od zera z zupełnie nową działalnością.

Franczyza – czy to się opłaca?

Z jednej strony franczyzodawca zapewnia możliwość zdobycia fachowej wiedzy biznesowej, udziela pomocy w zakresie prowadzenia księgowości, doradza w kwestii rekrutacji i zatrudniania pracowników, pomaga wybrać odpowiedni asortyment, zadbać o jakość obsługi klienta itp. Jest to zatem opcja atrakcyjna dla początkujących przedsiębiorców. Z drugiej strony franczyzodawca wymaga od franczyzobiorcy spełnienia szeregu wytycznych, na przykład co do wyposażenia lokalu, jakości towarów, wyboru dostawców, wynagradzania pracowników, lokalizacji punktu etc. Samodzielność przedsiębiorcy jest znacznie ograniczona.

W zależności od wyboru franczyzodawcy czasem wystartować można dysponując nawet niewielką kwotą. W takim wypadku kilka tysięcy złotych w zupełności wystarczy na początek. Są jednak i takie marki, które wymagają inwestycji rzędu kilkuset tysięcy złotych.

Trzeba pamiętać, że choć franczyza daje sporą gwarancję powodzenia, to łatwo stracić czujność, kierując się błędnym przekonaniem, że jest to łatwy sposób na zarobienie dużych pieniędzy. Dlatego rozważając prowadzenie działalności na bazie franczyzy, warto przeanalizować wszystkie aspekty, biorąc pod uwagę możliwości finansowe, doświadczenie, zdolności, a także własne oczekiwania i ambicje. Należy też dokładnie przyjrzeć się wybranym ofertom franczyzowym i ich wymaganiom.