Zatrudnianie młodocianych

Od 1 września 2018 r. pracodawcy mogą zatrudniać młodocianych, którzy ukończyli 15 lat i nie przekroczyli 18 lat, przy czym w ramach stosunku pracy młodociani mogą świadczyć lekkie prace lub wykonywać obowiązki pracownicze w ramach przygotowania zawodowego. Co istotne, nie można zatrudnić ucznia, który nie ukończył co najmniej ośmioletniej szkoły podstawowej. Niezbędnym warunkiem jest też przedstawienie świadectwa lekarskiego stwierdzającego, że praca danego rodzaju nie zagraża zdrowiu młodocianego pracownika. Zatrudniając młodocianego do wykonywania prac lekkich, pracodawca musi mieć świadomość, że wykonywane obowiązki nie mogą powodować zagrożenia dla jego życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego, a ponadto nie mogą utrudniać wypełniania obowiązku szkolnego.

Ściśle określony jest również wymiar czasu pracy. Wynosi on 12 godzin tygodniowo w tygodniach z zajęciami szkolnymi, przy czym w dni zajęć szkolnych uczeń może pracować maksymalnie 2 godziny, a także 35 godzin przy 7 godzinach dziennie w okresie ferii zimowych i letnich oraz 6 godzin dziennie dla pracowników poniżej 16. roku życia.

Zgodnie z przepisami prawa możliwe jest zatrudnianie uczniów na umowę zlecenie, na umowę o dzieło i inne umowy cywilnoprawne, jak również na umowę o pracę.

Warto pamiętać, że zatrudnianie młodocianych może wymagać dopełnienia dodatkowych formalności, takich jak umieszczenie w regulaminie pracy wykazu prac dozwolonych i wzbronionych osobom młodocianym czy też przekazania informacji przedstawicielowi ustawowemu lub opiekunowi prawnemu młodocianego, na temat ryzyka zawodowego na danym stanowisku pracy. Oczywiście wyżej wymienione ograniczenia i zasady nie dotyczą zatrudniania studentów, gdyż są oni osobami pełnoletnimi, a także pełnoletnich uczniów szkół ponadpodstawowych, którzy dysponują statusem ucznia.

Zatrudnianie studentów

O zatrudnianiu studentów mówimy wtedy, gdy przyjmujemy do pracy osobę, która rozpoczęła studia jednolite magisterskie lub pierwszego/drugiego stopnia, w trybie dziennym lub zaocznym i nie ukończyła 26. roku życia. Tym samym statusu studenta nie posiadają uczestnicy studiów podyplomowych, doktoranci, studenci po ukończeniu 26. roku życia oraz osoby skreślone z listy studentów. Utrata statusu studenta następuje także w dniu złożenia egzaminu dyplomowego. Wyjątek stanowią kierunki lekarskie, lekarsko-dentystyczne i weterynaryjne, gdzie utrata statusu studenta następuje w dniu złożenia przez studenta ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu oraz dzień zaliczenia przez studenta ostatniej przewidzianej w planach studiów praktyki w przypadku studiów farmaceutycznych.

Pracownik powinien udokumentować status studenta, przedkładając pracodawcy zaświadczenie z dziekanatu lub składając oświadczenie o posiadaniu statusu studenta, dołączając kserokopię ważnej legitymacji studenckiej.

Zatrudnianie uczniów i studentów na umowę zlecenie

Najkorzystniejszą dla pracodawcy formą nawiązania współpracy z uczniem lub studentem jest zawarcie umowy zlecenie. Wszystko dlatego, że umowa zlecenie zawierana z uczniami szkół ponadpodstawowych i ze studentami zwolniona jest ze składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Należy oskładkować ją tylko w przypadku, gdy jest zawierana ze studentem, z którym zleceniodawca ma już podpisaną umowę o pracę. W takim wypadku podstawę oskładkowania stanowi suma wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę oraz umowy zlecenia.

Na zatrudnianie studentów i uczniów wpływają także przepisy, które weszły w życie w 2019 roku, zwalniające z obowiązku opłacania zaliczek na podatek dochodowy osób, które nie ukończyły 26. roku życia. Przy czym zwolnienie z PIT dla młodych przysługuje tym, którzy osiągnęli przychód w kwocie nieprzekraczającej 85 528,00 zł w ciągu roku kalendarzowego.

Naturalnie zawierając umowę zlecenie ze studentami i uczniami, zleceniodawca musi pamiętać, że wynagrodzenie zleceniobiorcy nie może być mniejsze niż określona przepisami stawka godzinowa obowiązująca w danym roku.

Zatrudnienie uczniów i studentów w oparciu o umowę o pracę lub inne umowy cywilnoprawne odbywa się na standardowych zasadach, przy czym młodzi nadal są zwolnieni z opłacania podatku, jednak w przeciwieństwie do umowy zlecenia, pracodawca musi opłacić składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Czy warto zatrudniać uczniów i studentów?

Przedsiębiorca przyjmujący do pracy uczniów lub studentów może znacząco ograniczyć koszty zatrudnienia. Decydując się na zawarcie umowy zlecenie, nie ma konieczności opłacania składek ZUS i podatku dochodowego, odchodzą także koszty związane z urlopami i zasiłkami chorobowymi. Choć młodzi ludzie nie mają doświadczenia zawodowego, to świetnie odnajdują się w nowych technologiach, a do tego są kreatywni i otwarci na nowe rozwiązania. Zatrudnianie studentów i uczniów może być rozwiązaniem na przykład w sytuacji zwiększonego zapotrzebowania na pracowników w szczycie sezonu. Dla młodych podjęcie pracy jeszcze w trakcie nauki jest szansą na zyskanie dodatkowych dochodów oraz na zdobycie cennego doświadczenia zawodowego.