Dlaczego wysokość grzywien wzrośnie w 2023 roku?

Wzrost wysokości grzywien skarbowych związany jest bezpośrednio z wysokością minimalnego wynagrodzenia. Z racji dwukrotnego podniesienia tej kwoty w 2023 roku (od 1 stycznia oraz od 1 lipca), czekają nas aż dwie zmiany wysokości kar nakładanych przez organy podatkowe.

Minimalne wynagrodzenie, od którego zależy wysokość grzywny, wynosić ma odpowiednio 3490 zł (od 1 stycznia 2023 roku) i 3600 zł (od 1 lipca 2023 roku). Jaki będzie to miało wpływ na wysokość grzywien? Piszemy o tym szczegółowo w dalszej części artykułu. Nim jednak przejdziemy do konkretnych wartości, warto poznać różnicę między wykroczeniem a przestępstwem skarbowym.

Wykroczenie a przestępstwo skarbowe – jakie są różnice?

To, czy dana sytuacja zakwalifikowana zostanie jako wykroczenie, czy jako przestępstwo skarbowe, zależy w całości od kwoty, o jaką działanie przedsiębiorcy uszczupliło należność podatkową. W przypadku wykroczenia mówimy o sytuacji, gdy wartość owej należności nie jest wyższa niż pięciokrotna wysokość minimalnego wynagrodzenia w momencie, w którym zostało ono popełnione. Każda należność, jaka nie została opłacona przez przedsiębiorcę powyżej tego limitu, kwalifikowana jest jako przestępstwo skarbowe.

Zgodnie z nowymi stawkami minimalnego wynagrodzenia, za granicę wykroczenia skarbowego w 2023 roku uważać będzie się w terminie od 1 stycznia do 30 czerwca kwotę 17 450 zł (5 × 3490 zł), a od 1 lipca kwotę 18 000 zł (5 × 3600 zł). Dla czynów popełnionych w 2022 roku kwotą graniczną między wykroczeniem a przestępstwem skarbowym jest 15 050 zł (5 × 3010 zł).

Grzywna za przestępstwo skarbowe w 2023 roku

Zgodnie z art. 23 Kodeksu karnego skarbowego, wymierzając karę grzywny za przestępstwo skarbowe, sąd musi określić ją poprzez liczbę stawek dziennych mieszczących się przedziale 10-720. Stawkę dzienną wylicza się, dzieląc stawkę miesięczną na 30 części. Następnie bierze się pod uwagę status majątkowy przedsiębiorcy, jego sytuację rodzinną oraz możliwości zarobkowe i ustala wielokrotność stawki dziennej na potrzeby grzywny. Może ona wynosić od wartości pojedynczej stawki dziennej (czyli 1/30 stawki miesięcznej) do jej czterystukrotności!

Stawka dzienna dla wyliczenia wysokości grzywny w 2023 roku wynosić będzie odpowiednio:

• od 1 stycznia do 30 czerwca – od 116,34 zł do 46 533,33 zł,
• od 1 lipca – od 120 zł do 48 000 zł.

Z tego też powodu wysokość grzywny wynosić będzie odpowiednio (w zależności od ilości stawek dziennych w granicach 10-720):

• od 1 stycznia do 30 czerwca – od 1163,40 zł do 33 503 997,60 zł,
• od 1 lipca – od 1200 zł do 34 560 000 zł.

Grzywna za wykroczenie skarbowe w 2023 roku

W przypadku grzywien za wykroczenia skarbowe zgodnie z art. 48 Kodeksu karnego skarbowego może ona wynosić od 1/10 do dwudziestokrotności minimalnego wynagrodzenia. Z kolei mandatem karnym można nałożyć grzywnę w wysokości maksymalnie pięciokrotności minimalnego wynagrodzenia.

Przy ustalaniu wysokości kary również w tym przypadku pod uwagę bierze się sytuację majątkową i rodzinną przedsiębiorcy, a także jego możliwości zarobkowe.

Z powyższego wynika, że kara grzywny za wykroczenia skarbowe w 2023 roku wynosić może:

• od 1 stycznia do 30 czerwca – od 349 zł do 69 800 zł,
• od 1 lipca – od 360 zł do 72 000 zł.

Natomiast w przypadku grzywny nałożonej mandatem, jego maksymalna wysokość może wynosić:

• od 1 stycznia do 30 czerwca – 17 540 zł,
• od 1 lipca – 18 000 zł.

Jak uniknąć grzywny?

Wzrost minimalnego wynagrodzenia pociągnął za sobą m.in. wzrost wymiaru kar dla przestępstw oraz wykroczeń skarbowych. W związku z tym warto wiedzieć, w jaki sposób uniknąć sytuacji, w których zmuszeni bylibyśmy do ich opłacenia.

Przede wszystkim najważniejszym elementem, o jakim warto pamiętać, jest zgodne z przepisami i terminowe rozliczanie się z organami podatkowymi. Warto zadbać, aby JPK i deklaracje były wysyłane na czas, a należności podatkowe regulowane zgodnie z przepisami prawa.

W sytuacji, gdy pojawią się jakiekolwiek nieścisłości w dokumentacji, pamiętajmy, że urzędnik w pierwszej kolejności będzie chciał je wyjaśnić na drodze polubownej, stąd też nieumyślne wprowadzenie fiskusa w błąd nie oznacza automatycznego przyznania odpowiedniej grzywny.

W tym przypadku bardzo ważna jest szybka reakcja, transparentność komunikacji i błyskawiczne przekazanie urzędnikowi prowadzącemu sprawę wszelkich dokumentów, korekt i wyjaśnień związanych z wykrytymi przez niego nieprawidłowościami. W takiej sytuacji istnieje bardzo duża szansa uniknięcia jakichkolwiek kar nałożonych przez organy podatkowe. Zwłaszcza że zarówno przestępstwa, jak i wykroczenia podatkowe z definicji są czynami umyślnymi, gdzie po udowodnieniu przedsiębiorcy winy nie może być mowy o przypadkowości i nieumyślności jego działania.