Kompetencje księgowego

Przypomnijmy, że zgodnie z przepisami usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych jest działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, a zakres czynności, które można w ramach tej działalności podjąć, precyzyjnie określa ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. W ustawie tej czytamy, że rachunkowość obejmuje:

• prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym;
• okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów;
• wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego;
• sporządzanie sprawozdań finansowych;
• gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji przewidzianej ustawą,
• poddanie badaniu, składanie do właściwego rejestru sądowego, udostępnianie i ogłaszanie sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych ustawą.

Kompetencje doradcy podatkowego

Kompetencje doradcy podatkowego są równie dokładnie opisane w przepisach prawa, a konkretnie w ustawie z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym. Z zapisów ustawy wyraźnie wynika, że czynności doradztwa podatkowego obejmują:

• udzielanie porad, opinii i wyjaśnień z zakresu obowiązków podatkowych i celnych podatników, płatników i inkasentów oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami;
• prowadzenie ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie;
• sporządzanie zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie;
• reprezentowanie podatników, płatników i inkasentów w postępowaniu przed organami administracji publicznej i przed organami sądowymi;
• wykonywanie niezależnego audytu funkcji podatkowej.

Jednocześnie wspomniana ustawa zastrzega, że zawodowe wykonywanie tych czynności jest zastrzeżone dla podmiotów uprawnionych, czyli osób fizycznych wpisanych na listę doradców podatkowych, adwokatów i radców prawnych oraz dla biegłych rewidentów. Z powyższego jasno wynika, że w katalogu podmiotów uprawnionych do świadczenia usług doradztwa podatkowego nie ma księgowych.

Kompetencje doradcy prawnego

Kompetencje doradców prawnych nie są tak szczegółowo określone przepisami, jak kompetencje księgowego lub doradcy podatkowego. Choć sejm pracował nad projektem ustawy mającym uregulować kwestie doradztwa prawnego, to na razie nie zaproponowano konkretnych rozwiązań.

Niemniej jednak przyjmuje się, że doradcy prawni mogą udzielać porad prawnych, przygotowywać projekty pism, a także reprezentować klientów przed sądem w niektórych postępowaniach. Zasadniczo doradcą prawnym mogą być wszystkie osoby, które ukończyły studia prawnicze, nawet jeśli nie zostały adwokatami lub radcami prawnymi. Z tego wynika, że księgowi, którzy uzyskali wyższe wykształcenie na kierunku finanse i rachunkowość lub pokrewnym nie są kompetentni do udzielania porad prawnych.

Wsparcie księgowe a doradztwo podatkowe i prawne

Z powyższych przepisów wynika, że biura rachunkowe nie mogą oferować wsparcia w zakresie doradztwa podatkowego i prawnego, a także wpisywać takich czynności w umowie o świadczenie usług księgowych, jeśli nie mają w swoich szeregach pracowników posiadających stosowne kompetencje.

Klienci również nie mają prawa wymagać od biur rachunkowych usług, które nie są bezpośrednio związane z prowadzeniem księgowości. Co więcej, czynności wychodzące poza kompetencje księgowego, świadczone przez biuro rachunkowe (jeśli posiada je w swojej ofercie i ma do ich świadczenia stosowne uprawnienia), powinny być przedmiotem odrębnej umowy.

Rozdzielenie usług wynikających z kompetencji księgowego od szeroko pojętego doradztwa podatkowego i prawnego jest o tyle istotne, że księgowi nieposiadający stosownych uprawnień mogą zostać obciążeni grzywną w wysokości nawet 50 tys. zł. Ponadto polisy ubezpieczeniowe OC dedykowane biurom rachunkowym nie obejmują czynności znajdujących się poza kompetencjami księgowego.

Tym samym w przypadku popełnienia błędów, które narażą klienta na szkody majątkowe, biuro rachunkowe nie otrzyma odszkodowania od ubezpieczyciela i będzie musiało poradzić sobie z roszczeniami klienta we własnym zakresie. Zatem chcąc zyskać przewagę konkurencyjną i pozyskać nowych klientów, dużo lepszym rozwiązaniem jest znalezienie innych wyróżników, niż świadczenie usług, które wychodzą poza kompetencje zatrudnionych w biurze rachunkowym księgowych.