VAT czy ryczałt – dlaczego mogą działać wspólnie?

Skąd przeświadczenie, że VAT i ryczałt mogą być podatkami, które w ramach działalności gospodarczej ze sobą współistnieją? Wynika on o z tego, że należą one do dwóch różnych grup. VAT jest podatkiem od towarów i usług, ryczałt z kolei jest jednym z rodzajów podatku dochodowego. Oznacza to więc, że przedsiębiorca decydujący się na ryczałt może również być VAT-owcem. Jak obydwa podatki ze sobą współgrają i kiedy warto się na nie zdecydować? Więcej informacji na ten temat przedstawiamy w dalszej części artykułu.

Ryczałt – zalety i wady

Jak wspomnieliśmy wcześniej, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest jedną z form podatku dochodowego. Oprócz niego do dyspozycji mamy jeszcze rozliczanie na zasadach ogólnych (17% i 32%), podatek liniowy (19%) oraz kartę podatkową. Z tej formy może korzystać każdy przedsiębiorca, pod warunkiem, że zakres jego działalności nie jest ujęty w art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Zakaz rozliczania się na zasadach ryczałtu dotyczy bowiem (zgodnie z wymienionym przepisem) m.in. aptek, handlu częściami i akcesoriami do samochodów oraz motocykli, zakupu i sprzedaży wartości dewizowych. Decydując się na rozliczanie ryczałtem, musimy pamiętać, że podstawę opodatkowania stanowi przychód, który nie jest pomniejszany o ponoszone w danym okresie koszty. Przychód z działalności gospodarczej może być opodatkowany jedną z kilku stawek, w zależności od jego rodzaju. Stawki prezentują się następująco: 17%, 15%, 12,5%, 10%, 8,5%, 5,5% lub 3%. Jeśli dopiero zakładamy działalność, aby wybrać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych musimy wskazać tę formę opodatkowania na druku CEIDG-1. Gdy planujemy zmianę formy w już istniejącej działalności, możemy zrobić to dopiero po zakończeniu roku, w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po pierwszym miesiącu nowego roku, w którym osiągnięte zostały przychody z działalności. Decydując się na ryczałt musimy pamiętać, że przychody ewidencjonowane są zgodnie z podziałem na poszczególne stawki ryczałtu, a wyliczony w ten sposób podatek należy wpłacić do Urzędu Skarbowego do 20-go dnia każdego kolejnego miesiąca. Po zakończeniu roku trzeba również złożyć zeznanie na druku PIT-28. Ryczałt jako forma opodatkowania ma swoje wady i zalety. Do zalet należą zdecydowanie:

• niskie stawki podatku,

• prosta księgowość,

• (po spełnieniu określonych warunków) możliwość rozliczania ryczałtu kwartalnie.

Wadami tego rozwiązania są:

• brak możliwości rozliczania się wspólnie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko,

• brak możliwości korzystania z ulgi na dzieci,

• brak możliwości rezygnacji z ryczałtu w trakcie trwania roku,

• brak możliwości odliczenia kosztów firmowych od podstawy opodatkowania.

Kiedy warto być VAT-owcem w ryczałcie?

Zakładając działalność gospodarczą, należy pamiętać o tym, że nie zawsze musimy być płatnikami VAT. Istnieją bowiem przepisy (art. 113 ust. 1 ustawy o VAT) mówiące o tym, kiedy nie ma konieczności rejestrowania się jako VAT-owiec. Możemy to zrobić w momencie, gdy roczny limit obrotów firmy nie przekroczy 200 000 zł (w przypadku rozpoczynania działalności w trakcie roku, obliczany jest proporcjonalnie do pozostałego czasu). Z powyższego wyłączeni są jedynie przedsiębiorcy, których profile działalności został wyszczególnione w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT. Należą do nich:

• podatnicy dokonujący dostawy nowych środków transportu,

• podatnicy dokonujący dostawy terenów budowlanych,

• podatnicy świadczący usługi prawnicze,

• podatnicy świadczący usługi jubilerskie.

Oprócz tego w przepisach istnieje również tzw. przedmiotowe zwolnienie z VAT (regulowane przez art. 43 ust. 1 oraz art. 82 ust. 3 ustawy o VAT). W jego zakres wchodzą m.in.:

• powszechne usługi pocztowe,

• usługi wchodzące w zakres opieki medycznej,

• usługi transportu sanitarnego,

• usługi nauki języków obcych,

• wynajem lub dzierżawa nieruchomości o charakterze mieszkalnym,

• usługi ubezpieczeniowe.

Jeśli przedsiębiorca nie wykonuje którejś z wymienionych wyżej usług, nie musi rejestrować się jako czynny płatnik VAT. Jednakże w sytuacji, gdy nasz profil działalności nie podlega pod żaden z powyższych przepisów, pojawia się pytanie – kiedy warto być VAT-owcem? Odpowiedź jest prosta. Zarejestrować się jako płatnik VAT (wypełniając druk VAT-R) możemy, gdy:

• dokonujemy sprzedaży towarów/usług innym czynnym płatnikom VAT,

• sprzedaż towarów/usług jest opodatkowana stawką poniżej 23% VAT, a zakupy stawką 23% VAT,

• mamy w planach duże, kosztowne inwestycje, a nadwyżka VAT może zostać nam zwrócona i wykorzystana następnie do polepszenia sytuacji finansowej firmy.

Ryczałt i VAT w jednej działalności gospodarczej

Jak wspomnieliśmy na początku artykułu. Ryczałt i VAT mogą występować wspólnie przy działalności gospodarczej. Każdy podatnik, który wybierze formę opodatkowania stanowiącą ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, może zostać również płatnikiem VAT. Wszystko zależy od profilu prowadzonej działalności oraz zakresu usług, jakie zamierza świadczyć.