Zmiany w ubezpieczeniach społecznych wchodzące z początkiem 2022 roku

Projekt zmian w ubezpieczeniach społecznych podzielony został na dwa pakiety. Pierwszy z nich wchodzi w życie z 1 stycznia 2022 roku. Jakie zmiany czekają nas na początku roku?

Zacznijmy od kwestii najważniejszej, czyli nieterminowego opłacania składek na ubezpieczenia dobrowolne (m.in. ubezpieczenia chorobowe). Do tej pory przepisy stanowiły, że brak wpłaty skutkuje odmową do wypłaty świadczenia. Wraz z początkiem 2022 roku przedsiębiorca nie będzie jednak pozbawiony prawa do zasiłku chorobowego w przypadku braku opłacenia składki, jednakże ZUS będzie ową składkę egzekwował. Nie będzie trzeba również składać (jak do tej pory) wniosku o przywrócenie terminu do opłacenia składki chorobowej.

Inaczej sprawa wygląda w przypadku prawa do zasiłku opiekuńczego, macierzyńskiego, czy świadczenia rehabilitacyjnego. O ile do 31 grudnia 2021 roku możliwe jest jego uzyskanie bez względu na zaległości w ZUS, od stycznia 2022 roku prawo do powyższych będzie zniesione w momencie, gdy przedsiębiorca będzie zalegał ze składkami społecznymi w wysokości min. 1% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Co więcej, prawo do wspomnianych świadczeń przedawni się, jeśli zaległość nie zostanie uregulowana w ciągu 6 miesięcy od momentu uzyskania prawa do zasiłku.

Zmiany dotyczą również sytuacji, w której przedsiębiorca umiera. Do tej pory jego pracownicy (uprawnieni do zasiłku macierzyńskiego) tracili w takim momencie prawo do zasiłku. Wraz ze zmianami przepisów, będą oni mogli otrzymać ów zasiłek w sytuacji, gdy z przyczyn od siebie niezależnych (np. wspomnianej śmierci pracodawcy) utracili do niego prawo i urodzili dziecko po ustaniu ubezpieczenia.

Wraz z wprowadzonymi zmianami skróceniu ulegnie też okres, w którym pracownik (np. po rozwiązaniu z nim umowy) wciąż ma prawo do korzystania z ubezpieczenia. 182 dni dostępne do tej pory wraz z początkiem 2022 roku zostaną skrócone do 91 dni, z wyjątkiem osób chorych na gruźlicę, dawców organów lub osób będących w ciąży.

Nowe przepisy zwiększają jednocześnie podstawę do zasiłku chorobowego podczas pobytu w szpitalu. Z 70% wynagrodzenia wzrasta ona do 80%. Jednocześnie skróceniu (z 3 miesięcy do 1 miesiąca) ulega czas ustalania na nowo podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w przypadku przerwy w pracy. Co więcej, osoby ubiegające się o zasiłek, otrzymają go nie 30 dni liczonych od dnia złożenia dokumentów, lecz 30 dni od momentu, w którym wyjaśnione zostały okoliczności pozwalające na pobieranie zasiłku.

Nowe przepisy związane z ubezpieczeniami społecznymi wprowadzają również szereg zmian w kwestii podpisów oraz składania korekt dokumentów rozliczeniowych. Do tej pory podpisywane mogły być wyłącznie podpisem kwalifikowanym. Od 1 stycznia 2022 roku możliwe będzie wykorzystanie również profilu zaufanego lub podpisu osobistego osoby odpowiedzialnej za przekazanie dokumentów. Z kolei w przypadku składania korekt, wprowadzony zostanie limit czasowy do 5 lat wstecz. Po tym czasie wszelkie zmiany na koncie ubezpieczonego wprowadzane będą jedynie wyrokiem sądu lub prawomocną decyzją.

Ostatnią z dużych zmian wchodzących od początku 2022 roku jest to, iż posiadanie zadłużenia w ZUS skutkowało będzie możliwością potrącenia jego wysokości z bieżących wypłat otrzymywanych przez (byłego) przedsiębiorcę, tj. z renty, emerytury, zasiłku z ubezpieczenia społecznego.

Zmiany w ubezpieczeniach społecznych wchodzące od 1 kwietnia 2022 roku

Drugi pakiet zmian wchodzi w życie wraz z 1 kwietnia 2022 roku. Wiąże się on z dwiema znaczącymi – z punktu widzenia przedsiębiorcy – nowelizacjami przepisów. Dotyczą one: - zawiadomień o wysokości składki na ubezpieczenie wypadkowe – do tej pory informacja taka przekazywana była w formie papierowej, od 1 kwietnia 2022 roku będzie zamieszczana w wersji elektronicznej na PUE ZUS, - zmiany w wydrukach zaświadczeń A1 – dotychczas nie miały one mocy dokumentu urzędowego. Wraz z kwietniem 2022 roku dokument taki sporządzony na podstawie wersji elektronicznej (przygotowanej na stronie ZUS) będzie miał moc dokumentu urzędowego. Zmiany w ZUS – dla kogo są one ważne? Choć wśród przedsiębiorców największa uwaga skupia się wokół projektu Polskiego Ładu, z pewnością nowelizacja ustawy o ubezpieczeniach społecznych jest jednym z ważniejszych wydarzeń dobiegającego końca roku. Zwłaszcza że znajdziemy tu wiele modyfikacji istniejących obecnie przepisów zarówno z punktu widzenia przedsiębiorcy, jak i jego pracowników. Mamy tu na myśli m.in. nowe zasady związane z ubezpieczeniem chorobowym, zasiłkiem macierzyńskim, czy choćby wprowadzeniem kolejnych sposobów umożliwiających łatwiejsze podpisanie i przesłanie do ZUS wymaganych dokumentów.