Czynny żal – obecne przepisy

Obowiązujące przepisy dotyczące czynnego żalu pozwalają wykorzystać to rozwiązanie w momencie, gdy przedsiębiorca popełnia czyn zabroniony, a po uświadomieniu sobie tego faktu, składa ww. pismo do stosownego urzędu. Czynny żal jest procedurą, której wprowadzenie skutkuje uniknięciem odpowiedzialności karnej za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe, pod warunkiem, że zaistniały istotne okoliczności popełnionego czynu zabronionego.

Obecne przepisy o czynnym żalu stanowią, że złożenie go (a następnie stosownej korekty) z zasady umarza ewentualne postępowania przygotowawcze względem podatnika, jakie zostały wszczęte z tytułu popełnionego przezeń błędu. Sytuacja ta może się jednak zmienić wraz z wejściem w życie przepisów wchodzących w skład tzw. Polskiego Ładu.

Czynny żal – jakie zmiany czekają nas od 2022 roku?

W projekcie Polskiego Ładu istnieją bowiem zapisy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych mających bezpośredni wpływ na przebieg i warunki czynnego żalu. Zgodnie z ich brzmieniem, od stycznia 2022 roku nie będzie potrzeby sporządzania stosownego pisma zarówno do korekt jednolitych plików kontrolnych, jak i ewidencyjnej części JPK_V7. Zadaniem podatnika w momencie zauważenia pomyłki stanie się jak najszybsze złożenie odpowiedniej deklaracji bądź przesłanie stosownej księgi związanej z wykrytą nieprawidłowością.

Co więcej, niezwykle istotny będzie moment przesłania korekty, bowiem w przypadku przepisów wchodzących wraz z Polskim Ładem, z koniecznością złożenia czynnego żalu zniesiony zostanie również zapis o umorzeniu postępowania. W związku z tym, jeśli przed złożeniem poprawionej i zgodnej ze stanem faktycznym deklaracji wszczęte zostało już postępowanie przygotowawcze, niemożliwe będzie uchylenie się od kary za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe.

Warto również pamiętać, że organy podatkowe nie mają obowiązku informowania podatnika o wszczęciu takiego postępowania, a co za tym idzie, składając korektę deklaracji, nie ma on pewności, że uniknie przewidzianej kary.

Przedsiębiorcy w świetle nowych przepisów

Usunięcie z zapisów ustaw możliwości zastosowania czynnego żalu sprawia, że przedsiębiorcy otrzymali pewne utrudnienie w prowadzeniu działalności gospodarczej. Wiąże się to m.in. z brakiem pewności, czy wykryte w toku wewnętrznych prac uchybienia podatkowe, a następnie ich natychmiastowa naprawa, spowodują uniknięcie przewidzianych w kodeksie skarbowym kar. W tej sytuacji muszą oni dopełnić starań, aby na bieżąco kontrolować m.in. stawkę VAT na fakturach, termin przesyłania deklaracji i opłacania należności względem fiskusa, by uniknąć ryzyka nieprzyjemnych konsekwencji pomyłek.