Czym jest umowa toolingu?

Umowa toolingu to specyficzny kontrakt zawierany między przedsiębiorcami, z których jeden jest zlecającym, a drugi wykonawcą. Jest to porozumienie dotyczące wykonania świadczeń na rzecz drugiej strony, przy czym wykonawca realizując usługę korzysta ze środków trwałych zlecającego. Zgodnie z umową toolingu, zlecający udostępnia własne środki trwałe wykonawcy na czas określony lub nieokreślony, a wykonawca wykorzystując użyczone środki realizuje zlecenie, którego dotyczy umowa. W większości przypadków warto w umowie zawrzeć zapis dotyczący wykorzystania udostępnionych środków trwałych jedynie w zakresie niezbędnym do wykonywania zlecenia, tak aby wykonawca nie mógł ich wykorzystywać w dowolny sposób. Zlecający może udostępnić mienie nieodpłatnie lub z obowiązkiem ponoszenia dodatkowych kosztów. Można ustalić, że wykonawca jako użytkownik środków trwałych, ponosi koszty eksploatacji, napraw, przeglądów kontrolnych, ubezpieczenia i innych opłat, mimo, że to zlecający wciąż jest właścicielem środków trwałych i ponosi za nie odpowiedzialność. Zlecający może też sobie zastrzec prawo do przeprowadzania kontroli stanu użyczonych środków trwałych lub też poprawności wykorzystania przekazanych narzędzi, tak aby były wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem. Warto wiedzieć, że umowa toolingu jest tzw. rodzajem umowy nienazwanej, a więc takiej, która nie została dokładnie sprecyzowana w przepisach i tym samym nie posiada określonych wymogów prawnych. Można ją zatem skonstruować dość swobodnie, zgodnie z zasadą swobody umów, o której możemy przeczytać w art. 3531 Kodeksu Cywilnego „Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego”.

Przedmiot umowy

Przedmiotem umowy toolingowej mogą być samochody osobowe i dostawcze, sprzęt komputerowy, telefony, maszyny, urządzenia, nieruchomości, całe linie technologiczne, narzędzia, a nawet znaki towarowe. Tym samym umowa może dotyczyć nieruchomości, ruchomości i wyposażenia, a więc wszelkie środki niezbędne do wykonania zlecenia. Po zakończeniu zlecenia wykonawca zwraca środki trwałe zlecającemu, który przez cały czas obowiązywania umowy jest ich właścicielem.

Korzyści płynące z porozumienia

Umowa toolingu niesie korzyści dla obu stron. Wykonujący zlecenie nie musi posiadać własnych środków trwałych ani wydawać pieniędzy na ich zakup, aby realizować świadczenia. Ma też zapewnione stałe źródło dochodów na czas obowiązywania umowy. Takie rozwiązanie sprzyja rozwojowi firmy, zatrudnianiu nowych pracowników i nabywaniu nowych kwalifikacji. Zlecający z kolei ma gwarancję, że świadczenie zostanie zrealizowane w wymaganym czasie i z zachowaniem odpowiednich standardów, dzięki wykorzystaniu udostępnionych środków trwałych. W dodatku przekazane środki trwałe nadal podlegają amortyzacji, a ich amortyzacja jest dokonywana w sposób ciągły, zgodnie z dotychczasowym planem. W zależności od zapisów umowy zlecający może uniknąć konieczności ponoszenia kosztów utrzymania środków trwałych. Ze względu na użyczenie majątku firmy, zlecający może też liczyć się z niższymi cenami na realizowane przez wykonawcę świadczenia.

Umowa toolingu – VAT i PIT

Wśród zalet umowy toolingu są też korzyści na gruncie podatkowym. Umowa toolingu jest zawarta na zasadzie ekwiwalentności świadczeń, tym samym nie ma mowy o nieodpłatnym świadczeniu, które jest jednym ze źródeł przychodów. Dlatego nie powstaje obowiązek podatkowy na gruncie podatku dochodowego, czyli umowa toolingu nie jest opodatkowana w PIT. Umowa ta nie podlega także opodatkowaniu w VAT. Wszystko dlatego, że do opodatkowania podatkiem od towarów i usług dochodzi w przypadku dostawy towarów bądź też świadczenia usług. W wypadku porozumienia pomiędzy przedsiębiorcami na bazie umowy toolingu nie dochodzi do dostawy towarów, bo właścicielem środków trwałych wciąż jest zlecający. Z drugiej strony nie dochodzi też do wykonania usług, bo nie stanowią one odrębnego świadczenia. Zarówno przekazanie środków trwałych, jak i ekwiwalentne świadczenie nie są odrębnymi elementami, a traktowane jako całość nie podlegają opodatkowaniu. Fakt, że udostępnienie środków trwałych i ich użytkowanie w zamian za ekwiwalentne świadczenia nie niesie za sobą konsekwencji na gruncie podatku VAT i PIT jest zapewne jedną z najważniejszych zalet tego specyficznego porozumienia stron.