Rola Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych

Zadaniem CRBR jest gromadzenie i przetwarzanie danych na temat beneficjentów rzeczywistych, tak aby utrudnić przestępcom ukrycie swojej tożsamości w rozbudowanych strukturach spółek. Tym samym jest to narzędzie przeciwdziałające finansowaniu terroryzmu oraz praniu pieniędzy. Zdaniem Ministerstwa Finansów publiczny dostęp do informacji zwiększa też zaufanie do rynku finansowego i uczestników obrotu gospodarczego. Utworzenie Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych stanowi realizację przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. W Polsce podstawę funkcjonowania CRBR stanowi ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. 2019 poz. 1115, z późn. zm.).

Dane dotyczące beneficjentów rzeczywistych

Rejestr gromadzi dane osobowe dotyczące beneficjentów rzeczywistych spółek jawnych, komandytowych, komandytowo-akcyjnych, spółek akcyjnych oraz spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Dane te muszą pozwalać na identyfikację tożsamości przedstawicieli spółek. Z kolei spółki cywilne nie są zobowiązane do zgłaszania beneficjentów rzeczywistych. Zgodnie z w/w ustawą, beneficjentami rzeczywistymi są osoby fizyczne sprawujące bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad spółką poprzez posiadane uprawnienia, które pozwala wywierać decydujący wpływ na czynności lub działania podejmowane przez spółkę, w tym w zakresie nawiązywanie stosunków gospodarczych lub przeprowadzanie transakcji okazjonalnych. Art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu szczegółowo definiuje beneficjentów rzeczywistych, jednak nie jest to przepis, który zawiera zamknięty katalog osób, które mogą być beneficjentami rzeczywistymi spółki. To spółka, w oparciu o ustawową definicję mającą charakter katalogu otwartego, analizuje wszystkie przesłanki i ustala, kto jest rzeczywistym beneficjentem. Warto wiedzieć, że za niewywiązanie się przez spółkę z obowiązku zgłoszenia beneficjentów do rejestru grozi kara pieniężna w wysokości nawet miliona złotych. A czasu na zgłoszenie informacji jest coraz mniej, bo choć CRBR ruszył już w październiku ur. to ustawowy termin na zgłoszenia beneficjentów rzeczywistych upływa 13 kwietnia br.

Zgłaszanie informacji do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych

Spółki założone przed uruchomieniem Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych na dokonanie zgłoszenia mają czas do 13 kwietnia 2020r. Nowo zakładane spółki mają na dokonanie tej formalności 7 dni od rejestracji spółki w KRS. Obowiązek dotyczy także spółek w stanie likwidacji lub upadłości. Osoby uprawnione do reprezentowania spółek muszą zgłosić beneficjentów pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe oświadczenia. Warto wiedzieć, że pełnomocnicy spółki nie są uprawnieni do dokonania zgłoszenia informacji do CRBR. Zgłoszenia do CRBR dokonuje się drogą elektroniczną na stronie Ministerstwa Finansów. Zgłoszenie musi być podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Zawiera ono także oświadczenie osoby dokonującej zgłoszenia o prawdziwości zgłaszanych informacji pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

Wyszukiwanie informacji w CRBR

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych jest jawny, a zgromadzone dane są udostępniane bezpłatnie. Wszystkie informacje można wyświetlić na stronie internetowej Ministerstwa Finansów. W wyszukiwarce można wyszukiwać spółki po NIP, a konkretnych beneficjentów po numerze PESEL lub dacie urodzenia. Dane są udostępniane na bieżąco, a więc nie trzeba oczekiwać na rozpatrzenie wniosku o informacje.