Podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, Paweł Cybulski w piśmie z dnia 18 września 2017 r. odpowiedział na kilka istotnych dla przedsiębiorców kwestii. Pytania zawarte były w interpelacji poselskiej w sprawie przedłużających się rejestracji podatników VAT (odpowiedź na interpelację nr 14966). W interpelacji zapytano jakie działania ma zamiar podjąć Ministerstwo, w celu przyspieszenia weryfikacji przez Naczelników Urzędu Skarbowego danych podanych w zgłoszeniu VAT-R?

W odpowiedzi wskazano, że nowe rozwiązania w zakresie rejestracji jak i wyrejestrowywania podatników weszły w życie z dniem 1 stycznia 2017 r. - ustawa z dnia 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.

Podkreślono, że zmiany te wynikają z potrzeby podjęcia zdecydowanych działań mających na celu lepszą weryfikację podmiotów zgłaszających się do rejestru VAT i w nim znajdujących się. Mają również na celu wyeliminowanie przypadków, w których dla celów VAT rejestrować się będą podmioty, których działania nie są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej a są nastawione m.in. na wyłudzenia zwrotu podatku. Resort wskazuje, że czas trwania procedury weryfikacji danych podanych w zgłoszeniu VAT-R zależy w głównej mierze od rzetelności informacji zawartych w tym zgłoszeniu. W przypadkach, gdy dane wynikające z dokumentu nie będą budziły wątpliwości to proces rejestracji będzie krótszy. Podkreślono, iż niezwykle istotną okolicznością dla skrócenia procesu weryfikacji danych, o których mowa powyżej, jest utrzymywanie kontaktu z organem podatkowym i szybkie przekazywanie informacji potrzebnych organowi podatkowemu.

Ministerstwo Finansów zaleciło organom podatkowym zintensyfikowanie działań podejmowanych w ramach weryfikacji danych zgłoszonych w VAT-R celem przyspieszenia rejestracji podatników w podatku VAT. Podkreślono, iż nadrzędnym celem jest utrzymanie rejestru podatników podatku VAT na jak najbardziej rzetelnym poziomie, ponieważ jest to niezwykle istotne, w szczególności dla ochrony uczciwych podatników, dla których rejestr ten jest podstawą weryfikacji kontrahentów. W odpowiedzi na pytanie czy przy rozpatrywaniu zgłoszeń, uwzględniany jest czas przewidziany w art. 139 Ordynacji Podatkowej, Ministerstwo wskazało, że weryfikacji danych i dokumentów przedstawionych przez podatników dokonujących rejestracji podatkowej przez organ podatkowy służy tryb czynności sprawdzających, o których mowa w art. 272 pkt 5 ustawy Ordynacja podatkowa. Przepisy tej ustawy nie określają dla czynności sprawdzających terminu załatwiania spraw w postępowaniu podatkowym, przewidzianym w art. 139 cytowanej ustawy. Nie oznacza to jednak, że czynności sprawdzające mogą być prowadzone w nieskończoność. W odróżnieniu od kontroli podatkowej czy postępowania podatkowego, tego rodzaju czynności są procedurą o najmniejszym stopniu sformalizowania. Podkreślić zatem należy raz jeszcze, iż powinny być prowadzone z uwzględnieniem zasady szybkości postępowania określonej w art. 125 Ordynacji podatkowej. Zasada ta nakazuje organom podatkowym działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia. Przy prowadzeniu czynności sprawdzających organy podatkowe obowiązane są tej zasady przestrzegać.

Ministerstwo Finansów odniosło się też do pytania czy planowana jest nowelizacja przepisów, określająca jasno czas przewidziany na rozpatrzenie przez Naczelnika Urzędu Skarbowego zgłoszenia VAT-R? Resort stwierdził, że dla prawidłowego funkcjonowania systemu podatku od towarów i usług, zarówno z punktu widzenia ochrony interesów budżetu państwa, jak również ochrony uczciwych podatników, ogromne znaczenie ma utrzymanie rejestru podatników VAT czynnych w jak najbardziej aktualnym stanie. Dla partnerów handlowych rejestr ten jest podstawą weryfikacji kontrahentów.

Podkreślono, że temu właśnie celowi służą wprowadzone 1 stycznia 2017 r. rozwiązania modyfikujące zasady rejestrowania i wyrejestrowywania podatników z rejestru podatników podatku VAT, które pozwalają na nieumieszczanie w rejestrze podmiotów, które w nim figurować nie powinny. Aktualnie obowiązujące przepisy (art. 96 ust. 4) ustawy o podatku od towarów i usług nakładają na naczelnika urzędu skarbowego obowiązek weryfikacji danych podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R wymieniając jednocześnie powody, przy których może on nie dokonać wskazanej rejestracji. Sytuacja taka będzie miała miejsce w przypadkach gdy:

• dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym są niezgodne z prawdą;
• podmiot ten nie istnieje;
• mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z tym podmiotem albo jego pełnomocnikiem;
• podmiot albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwanie naczelnika urzędu skarbowego (art. 96 ust. 4a). Ściśle określone przypadki odmowy rejestracji wskazują na sytuacje wyjątkowe, w których naczelnik urzędu skarbowego na podstawie złożonego dokumentu nabiera wątpliwości co do charakteru intencji składającego zgłoszenie rejestracyjne. Wprowadzony przepis daje organowi podatkowemu już na początku działalności nieuczciwego podatnika narzędzie uniemożliwiające wprowadzenie go do rejestru podatników podatku VAT.

Należy wyraźnie wskazać, że czas trwania procedury weryfikacji danych, uruchomionej przez naczelnika urzędu skarbowego zależeć będzie w głównej mierze od rzetelności informacji zawartych w zgłoszeniu. W przypadkach, gdy dane wynikające z dokumentu nie będą budziły wątpliwości i nie będą wymagały dodatkowego sprawdzania to proces rejestracji będzie krótszy. Inaczej będzie w sytuacji, gdy nastąpi kumulacja przesłanek do odmowy rejestracji wtedy czas ich weryfikacji się wydłuży, gdyż będzie wynikał z konieczności podjęcia czynności sprawdzających (np. sprawdzenie adresu firmy, jej majątku, wezwanie podatnika w celu przekazania dodatkowych informacji o przyszłej działalności gospodarczej).

Ministerstwo Finansów podkreśla, że kluczem do maksymalnego skrócenia procesu weryfikacji danych zawartych w zgłoszeniu jest współpraca podatnika z urzędem polegająca na utrzymaniu sprawnego kontaktu i szybkim przekazywaniu potrzebnych organowi informacji. Takie podejście podatnika wpłynie na znaczne ograniczenie czasu potrzebnego do dokonania rejestracji w systemie VAT.

W odpowiedzi stwierdzono, że biorąc powyższe wyjaśnienia pod uwagę nie przewiduje się zmiany przepisów w tym zakresie.

Wiesława Moczydłowska