Cash pooling – co to takiego?

Cash pooling to usługa realizowana na podstawie umowy zawartej między bankiem a klientem. Jest ona formą zarządzania finansami oraz optymalizacji kosztów przedsiębiorstwa, stanowiącą alternatywę dla kredytu. Cash pooling przeznaczony jest dla firm, które działają w ramach grup kapitałowych mających różne zapotrzebowanie na kredyt. Dzięki skorzystaniu z cash poolingu możliwe jest pokrycie deficytu finansowego jednego przedsiębiorstwa przez inne, należące do tej samej grupy kapitałowej. Jak to działa w praktyce? Środki pieniężne obu firm przesyłane są na jedno konto bankowe, zarządzane przez pool leadera, którego rolę odgrywa najczęściej bank bądź skarbnik grupy. Następnie pool leader zajmuje się kompensatą sald, czyli rozdziela zasoby tak, aby wyrównać wszelkie niedobory na rachunkach poszczególnych spółek.

Formy cash poolingu

Ze względu na sposób przepływu środków pomiędzy kontami podmiotów będących stronami cash poolingu możemy wyróżnić jego dwa rodzaje. Pierwszym z nich jest tzw. zero balancing cash pooling, będący koncentracją środków na rachunku. W tym przypadku następuje rzeczywisty przepływ środków pomiędzy rachunkami spółek grupy kapitałowej a pool leadera. Drugim rodzajem jest national cash pooling polegający na kompensowaniu odsetek, czyli wirtualnym przesyłaniu środków niebędących pieniędzmi. Jest to nic innego jak kontrolowanie rachunków stron i naliczanie odsetek na podstawie ujemnych lub dodatnich sald.

Czy to się opłaca?

Co istotne, umowa cash poolingu nie mieści się w definicji pożyczki. Dzięki temu jej strony nie muszą odprowadzać z tego tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych. Ponadto cash pooling nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT od świadczenia usług finansowych. Dzięki temu, że rolę pool leadera odgrywa w tym przypadku bank, umowa cash poolingu jest niczym innym jak usługą pośrednictwa finansowego, zwolnioną z płacenia podatku od towarów i usług. Dzięki koncentracji sald kilku wchodzących w skład jednego koncernu spółek przedsiębiorstwa grupy kapitałowe mogą zdziałać więcej razem niż osobno. Przekłada się to na ich wspólny wynik odsetkowy. Z kolei poprzez skorzystanie z kredytowania wewnętrznego możemy całkowicie zminimalizować koszty zaciągnięcia pożyczki. Niestety, w Polsce wciąż brakuje odpowiednich regulacji prawnych, które definiowałyby umowę cash poolingu, a jej postanowienia są każdorazowo konstruowane na podstawie zasady swobody umów. Często może to oznaczać, że w praktyce staje się ona nie tak efektywna, jak mogłoby się wydawać. Przekłada się to na fakt, że ta forma finansowania przedsiębiorstw wciąż jeszcze nie została doceniona zarówno przez przedsiębiorców, jak i instytucje finansowe.